Anđehit oxalic là hợp chất hữu cơ thuộc nhóm andehit với công thức cấu tạo là OCH-CHO. Vậy Anđehit oxalic có tính chất gì đặc trưng? Phương pháp điều chế là gì? Ứng dụng trong các lĩnh vực của đời sống. Theo dõi bài viết dưới đây để được giải đáp những thắc mắc về hóa chất này.
1. Andehit oxalic là gì?
Anđehit oxalic là hợp chất hữu cơ thuộc nhóm anđehit có công thức cấu tạo gồm 2 nhóm chức -CHO liên kết với nhau.
Công thức cấu tạo: O=CH-CH=O.
Phân loại: Thuộc nhóm andehit no, 2 nhóm chức, mạch hở.
Công thức hóa học andehit oxalic
2. Các tính chất nổi bật của Anđehit oxalic
2.1. Tính chất vật lý
- Ngoại quan: Tồn tại ở dạng chất lỏng tại điều kiện thường.
- Nhiệt độ sôi của andehit thấp hơn so với ancol cùng khối lượng nhưng cao hơn so với hidrocacbon cùng số nguyên tử C.
2.2. Tính chất hóa học
- Tính oxy hóa: Andehit oxalic tham gia phản ứng cộng với hydro. Điều kiện phản ứng diễn ra là nhiệt độ và tác nhân xúc tác niken.
CHO-CHO + 2H2 → CH2OH-CH2OH
- Phản ứng đốt cháy:
+ Đốt cháy hoàn toàn cho sản phẩm là CO2 và H20.
CHOCHO+ 3/2O2 → 2CO2 + H2O
+ Phản ứng không hoàn toàn trong điều kiện xúc tác là nhiệt độ và Mn2+. Phương trình diễn ra như sau:
CHO-CHO + O2 → C2H2O4
- Thể hiện tính chất đặc trưng của anđehit là tham gia phản ứng tráng bạc:
CHO-CHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O → COONH4-COONH4 + 2NH4NH3 + 4Ag
- Tác dụng với Đồng (II) hidroxit Cu(OH)2: Phản ứng có hiện tượng xuất hiện kết tủa màu đỏ gạch. Điều kiện phản ứng diễn ra là trong môi trường kiềm, nhiệt độ.
CHO-CHO + 4Cu(OH)2 + 2NaOH → COONa-COONa + 2Cu2O + 6H2O
- Làm mất màu dung dịch nước Brom theo phương trình sau:
CHO-CHO + 2Br2 + 2H2O →COOH-COOH + 4HBr.
Các phản ứng tráng gương, tác dụng với Cu(OH)2, làm mất màu dung dịch nước brom là một trong những cách để nhận biết Anđehit oxalic.
3. Các phương pháp điều chế Andehit Oxalic
Anđehit oxalic có thể được tổng hợp bằng cách oxi hóa ancol bậc I ta sẽ thu được anđehit tương ứng của chúng theo phương trình tổng quan sau:
R-CH2OH + CuO → R-CHO + H2O + Cu
HO-CH2-CH2-OH + CuO → HOC-CHO + H2O + Cu
4. Quá trình chuyển đổi Anđehit oxalic thành axit Oxalic
Nếu muốn chuyển đổi andehit oxalic thành axit oxalic cần thực hiện phản ứng oxi hóa bằng cách cho Anđehit oxalic phản ứng với 1 chất oxi hóa mạnh như Kali permanganat (KMnO4) hoặc natri dichromat (Na2Cr2O7) trong môi trường axit. 2 nhóm chứa anđehit sẽ bị oxi hóa thành carboxyl để tạo ra axit oxalic HOOC-COOH theo phản ứng sau:
OCH-CHO + 2[O] → HOOC-COOH
5. Ứng dụng của Anđehit oxalic trong các lĩnh vực của đời sống
- Anđehit oxalic là dung môi được sử dụng phổ biến trong ngành công nghiệp như công nghiệp sản xuất thuốc nhuộm, chất tạo màng, xử lý nước.
Andehit oxalic là nguyên liệu chính để sản xuất ra axit oxalic
- Đây là nguyên liệu để tạo ra axit oxalic - Hóa chất có vai trò quan trọng trong công nghiệp và các lĩnh vực khác của đời sống, chẳng hạn:
+ Làm chất tẩy rửa, loại bỏ các vết ố, rỉ sét à bẩn.
+ Điều chỉnh pH trong xử lý nước.
+ Bảo quản và xử lý sợi len, bông, lụa/
+ Kết hợp với các ion kim loại để tạo thành chất phức, giúp nâng cao chất lượng và độ bền của thuốc nhuộm.
+ Tham gia vào sản xuất pin lithium ion với vai trò là chất tạo màng.
6. Anđehit oxalic có độc không? Lưu ý khi sử dụng và bảo quản
Anđehit oxalic là một chất lỏng màu vàng nhạt, có tính độc và có thể gây kích ứng da, mắt, đường hô hấp khi tiếp xúc.
Để bảo vệ an toàn trong quá trình sử dụng và tiếp xúc cần trang bị đồ bảo hộ như găng tay, kính mắt, khẩu trang, ủng,...
Trong trường hợp chẳng may có sự cố xảy ra như:
- Dính hóa chất trên da: Rửa vùng da bị bắn hóa chất với nước sạch trong thời gian tối thiểu 15 phút.
Rửa tay ngay khi dính hóa chất
- Bắn hóa chất lên mắt: Rửa ngay mắt dưới vòi nước trong thời gian tối thiểu 15 phút rồi đến ngay cơ sở y tế để xử trí.
- Hít phải hơi hóa chất: Đưa nạn nhân ra khu vực thoáng khí để đảm bảo cung cấp đủ lượng không khí cho quá trình hô hấp. Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để có phương án xử trí phù hợp.
- Nuốt phải: Liên hệ ngay với bác sĩ và đưa đến bệnh viện để có phương án điều trị phù hợp.
Bảo quản: Lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát, không để những nơi có nhiệt độ cao hoặc ẩm ướt làm hư hỏng hay giảm chất lượng sản phẩm.
Trên đây là những thông tin về tính chất, ứng dụng và phương pháp điều chế hóa chất Anđehit oxalic, nếu còn bất kỳ thông tin nào thắc mắc hay tư vấn về hóa chất hãy liên hệ với LabVIETCHEM qua số hotline 0826 020 020 để được giải đáp nhanh nhất.
