Bạn có bao giờ cảm thấy tò mò hay cảm thấy khó hiểu về cách hoạt động của việc mô hình lending trong crypto hay không? Hãy hình dung một hệ thống tài chính mới mẻ, nơi các giao dịch được cách mạng hóa, mang lại những cơ hội tuyệt vời cho cả người cho vay và người vay. Hãy cùng Coin68 tìm hiểu về mô hình lending và borrowing trong thị trường crypto qua bài viết này nhé!
Lending là gì? Tìm hiểu về mô hình lending and borrowing trong crypto
Lending là gì?
Lending là quá trình mà một cá nhân hoặc tổ chức cung cấp một khoản tiền hoặc tài sản cho người khác. Người vay phải hoàn trả khoản tiền đã vay cùng với lãi suất hoặc phí trong một khoảng thời gian xác định. Borrowing là quá trình mà một cá nhân hoặc tổ chức yêu cầu và nhận một khoản tiền hoặc tài sản từ người khác, cam kết trả lại số tiền đã vay kèm theo lãi suất hoặc phí trong một khoảng thời gian xác định.
Lending và borrowing
Như vậy, người cho vay (lender) cung cấp tài chính hoặc tài sản, trong khi người vay (borrower) nhận và cam kết trả lại số tiền hoặc tài sản đã vay theo các điều khoản đã thỏa thuận.
Sự khác biệt của lending trong crypto và thị trường truyền thống
Lending trong lĩnh vực tiền mã hóa và tài chính phi tập trung (DeFi) tương tự như cho vay truyền thống, nhưng có một số khác biệt quan trọng:
- Tài sản thế chấp: Các khoản vay tiền mã hóa thường được đảm bảo bằng tài sản thế chấp cũng là tiền mã hóa. Người vay phải dùng tiền mã hóa làm tài sản đảm bảo cho khoản vay. Nếu người vay không hoàn trả khoản vay, người cho vay có quyền tịch thu tài sản thế chấp mà không cần thông qua bất kỳ bên thứ 3.
- Lãi suất cao hơn: Lãi suất cho các khoản vay tiền mã hóa thường cao hơn so với các khoản vay truyền thống do tính biến động của tiền mã hóa. Người cho vay phải chấp nhận rủi ro cao hơn khi cho vay tiền mã hóa.
- Xử lý nhanh chóng: Các khoản vay tiền mã hóa thường được xử lý nhanh hơn so với các khoản vay truyền thống. Điều này là do các nền tảng cho vay tiền mã hóa không phải tuân thủ các yêu cầu quy định phức tạp như ngân hàng truyền thống.
Các yếu tố này làm cho thị trường lending trong crypto trở nên hấp dẫn, nhưng cũng đòi hỏi người tham gia phải hiểu rõ về các rủi ro và cơ hội đi kèm.
Ảnh hưởng của mô hình lending đối với crypto
- Tối ưu hóa nguồn vốn: Mô hình này cho phép các nhà đầu tư, cả cá nhân và tổ chức tối ưu hóa tài sản crypto của họ. Thay vì chỉ nắm giữ (hold), họ có thể cho vay để kiếm thêm lợi nhuận từ lãi suất.
- Tăng tính thanh khoản cho thị trường: Lending và borrowing tạo ra một thị trường sôi động, nơi người dùng dễ dàng tiếp cận nguồn vốn và tài sản. Điều này giúp tăng tính thanh khoản cho thị trường crypto nói chung.
- Hỗ trợ các dịch vụ tài chính phi tập trung (DeFi): Lending là một mảnh ghép quan trọng trong hệ sinh thái DeFi. Các nền tảng lending phi tập trung cho phép người dùng vay và cho vay trực tiếp với nhau thông qua smart contract, loại bỏ nhu cầu về bên trung gian truyền thống như ngân hàng.
- Thúc đẩy sự phát triển của các dự án mới: Nhu cầu vay vốn từ các dự án crypto để phát triển sản phẩm, marketing, và mở rộng thị trường đang ngày càng tăng cao.
- Tạo ra cơ hội đầu tư mới: Lending không chỉ mang lại lợi nhuận cho người cho vay mà còn mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn cho những ai muốn tham gia vào thị trường crypto. Các nhà đầu tư có thể lựa chọn các nền tảng lending phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu lợi nhuận của mình.
Cơ chế hoạt động của mô hình lending trong crypto
Cơ chế hoạt động của lending trong crypto xoay quanh việc kết nối người cho vay (lender) và người đi vay (borrower) thông qua các nền tảng lending, có thể là sàn tập trung CEX hoặc phi tập trung (DEX).
Mô hình hoạt động của lending trong thị trường crypto
Các nền tảng lending đóng vai trò trung gian, cung cấp cơ sở hạ tầng và thực hiện các quy trình tự động để tạo điều kiện cho việc vay và cho vay tiền mã hóa. Người cho vay gửi tài sản vào nền tảng và nền tảng sẽ cho người vay vay với lãi suất. Nền tảng hưởng lợi nhuận từ chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất người vay phải trả.
Các cơ chế lending trong crypto nổi bật
- Over-collateralized lending (cho vay thế chấp quá chuẩn): Đây là một mô hình cho vay trong crypto mà người vay phải cung cấp tài sản thế chấp có giá trị cao hơn số tiền vay. Tài sản thế chấp này được giữ lại bởi hợp đồng thông minh hoặc bên thứ 3 như sàn CEX và chỉ được trả lại cho người vay sau khi khoản vay được hoàn trả.
Ví dụ: Các dự án lending nổi bật trên Ethereum như Aave, trên Sui có Scallop hay BNB Chain có Lista DAO.
- Under-collateralized lending (cho vay thế chấp dưới chuẩn): Đây là hình thức cho vay mà người vay có thể cung cấp tài sản thế chấp có giá trị thấp hơn số tiền vay, hoặc thậm chí không cần cung cấp tài sản thế chấp. Trong trường hợp này không cần dùng tài sản thế chấp, người cho vay sẽ đánh giá rủi ro dựa trên khả năng tín dụng của người vay. Vì rủi ro cao hơn, lãi suất thường cũng cao hơn, do đó hình thức này thường phù hợp với những khách hàng có nhu cầu vay ngắn hạn, nhỏ lẻ, hoặc các doanh nghiệp cần vốn nhanh.
Ví dụ: Các dự án DeFi như TrueFi, Maple Finance và Goldfinch Protocol hoạt động theo mô hình này.
Các rủi ro khi tham gia vào thị trường lending
- Rủi ro về giá: Thị trường tiền mã hóa rất biến động và giá trị của tài sản thế chấp có thể giảm mạnh trong thời gian ngắn. Điều này có thể dẫn đến việc người vay bị thanh lý tài sản thế chấp với mức giá thấp hơn giá trị khoản vay, gây thiệt hại cho cả người vay và người cho vay. Ví dụ, nếu giá trị tài sản thế chấp giảm, người dùng có nguy cơ bị thanh lý tài sản.
- Rủi ro về nền tảng: Các nền tảng cho vay crypto có thể bị hacker tấn công hoặc gặp sự cố kỹ thuật, dẫn đến mất mát tài sản của người dùng. Ví dụ, các công ty như Voyager Digital, BlockFi và Celsius đã gặp khó khăn về thanh khoản do nhiều yếu tố, bao gồm cả việc cho vay với các điều khoản không thuận lợi.
- Rủi ro về oracle: Oracle cung cấp dữ liệu giá cho các hợp đồng thông minh. Nếu oracle bị tấn công hoặc cung cấp dữ liệu giá không chính xác, nó có thể dẫn đến việc tấn công Flash Loan, khiến nền tảng cho vay bị thiệt hại. Hacker có thể thao túng giá stablecoin và rút hết tiền từ nền tảng cho vay.
- Rủi ro về dự án (Rug Pull): Một số dự án lending có thể là lừa đảo, với đội ngũ phát triển rút toàn bộ số tiền của nhà đầu tư. Điều này thường xảy ra ở các dự án mới, chưa được kiểm chứng và thiếu minh bạch.
- Rủi ro pháp lý: Thị trường lending crypto vẫn mới và chưa được kiểm soát chặt chẽ bởi pháp luật, dẫn đến khó khăn trong việc bảo vệ quyền lợi người dùng nếu có tranh chấp xảy ra.
Tổng kết
Qua bài viết trên, có thể thấy lending trong crypto đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ sinh thái tài chính phi tập trung đồng thời mang đến những rủi ro và cơ hội mới cho người dùng.
