Tín phiếu và trái phiếu là khái niệm rất quen thuộc với nhà đầu tư. Bài viết dưới đây Vietcap sẽ làm rõ khái niệm về tín phiếu, rủi ro, tính thanh khoản và sự khác biệt giữa hai loại tín phiếu và trái phiếu.
Tín phiếu là gì?
Tín phiếu là một loại "trái phiếu ngắn hạn" do ngân hàng nhà nước (NHNN) hoặc kho bạc nhà nước phát hành. Theo quy định, tín phiếu có thời hạn dưới 12 tháng, còn thời hạn của trái phiếu là trên 12 tháng. Và cũng có thể hiểu đơn giản, đây là chứng chỉ được sử dụng để ghi nhận những khoản nợ ngắn hạn và được phát hành theo quy định, để thực hiện hoạt động vay tiền. Và tín phiếu có chức năng xác nhận quyền của chủ nợ về việc được hưởng lợi tức cùng với những nghĩa vụ của chủ thể đã phát hành.
Hiện tại ở Việt Nam phổ biến 2 loại tín phiếu, là tín phiếu NHNN và tín phiếu kho bạc. Tín phiếu NHNN được phát hành cho tổ chức tín dụng có tài khoản thanh toán bằng đồng Việt Nam tại NHNN.
Tín phiếu được đảm bảo tính an toàn rất cao, bởi vì tín phiếu được phát hành bởi Nhà nước, Chính phủ. Trong điều kiện kinh tế bình ổn, hệ thống chính trị ổn định, không có chiến tranh thì khả năng mất thanh toán nợ bằng 0. Vậy nên tín phiếu được các nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng lựa chọn như công cụ dự trữ tài sản. Tín phiếu được phát hành thông qua phương thức đấu thầu hoặc bắt buộc.
Mục đích của việc phát hành tín phiếu là huy động nguồn vốn ngắn hạn, điều tiết sự luân chuyển của đồng tiền, điều tiết lượng tiền đang lưu thông trên thị trường. Ngoài ra sử dụng tín phiếu có thể kiềm chế lạm phát, kích cầu thị trường nhằm ổn định tình hình kinh tế đất nước.
Phân loại tín phiếu
Như đã nói bên trên, tín phiếu được phân loại thành Tín phiếu ngân hàng Nhà nước và tín phiếu kho bạc.
Tín phiếu ngân hàng nhà nước
Tín phiếu ngân hàng được phát hành bởi ngân hàng Nhà nước. Là một loại công cụ được ngân hàng sử dụng với mục đích phục vụ cho việc hút tiền và đồng thời thắt chặt chính sách tiền tệ. Tín phiếu ngân hàng nhà nước được phát hành cho các tổ chức tín dụng hiện đang hoạt động kinh doanh trên lãnh thổ Việt Nam và có tài khoản thanh toán bằng Việt Nam đồng tại ngân hàng nội địa. Tổ chức tín dụng là những tổ chức có hoạt động và tính pháp lý minh bạch.
Theo quy định, kỳ hạn của tín phiếu không được vượt quá 364 ngày. Mệnh giá tiền của tín phiếu là bội số của 100.000 đồng và thấp nhất là 100.000 đồng.
Tín phiếu Ngân hàng Nhà nước được phát hành với giá bán thấp hơn mệnh giá và được thanh toán một lần bằng mệnh giá vào ngày tín phiếu Ngân hàng Nhà nước đến hạn thanh toán. Hay còn gọi là hình thức chiết khấu.
Tín phiếu kho bạc
Tín phiếu kho bạc là loại tín phiếu nhằm mục đích thực hiện hoạt động bù đắp những tổn thất, thiếu hụt tạm thời của Ngân sách Nhà nước, đồng thời còn phương tiện thúc đẩy và tạo thêm được phương tiện cho thị trường tài chính phát triển. Tín phiếu kho bạc có chức năng và vai trò chứng nhận nợ ngắn hạn của Chính phủ được phát hành bởi kho bạc Nhà nước. Như vậy, chúng ta có thể thấy được mục đích của việc phát triển tín phiếu là để làm rõ những khoản thâm hụt tạm thời trong ngân sách của Nhà nước.
Tín phiếu kho bạc được phát hành đi kèm với mức chiết khấu nhất định. Hay còn được gọi là tín phiếu mà được bán ở mức chiết khấu dựa trên mệnh giá không trả lãi và được kho bạc Nhà nước thực hiện hoạt động chuộc lại với đầy đủ mệnh giá cho đến thời hạn. Mức hạn của loại tín phiếu này sẽ đã được quy định rõ ràng bởi kho bạc Nhà nước, với hạn mức khá ngắn là: 3 tháng, 6 tháng cho tới dưới 1 năm. Khi tín phiếu kho bạc được bán với mức chiết khấu thì việc xác định giá của loại tín phiếu này sẽ phụ thuộc vào thị trường sơ cấp hoặc thứ cấp. Còn về phần lãi suất của việc đầu tư tín phiếu sẽ không chỉ phụ thuộc vào thị trường mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.
Tín phiếu kho bạc cho phép phát hành và bán lại với nhiều phương pháp tương tự với công cụ khác. Hình thức bán có thể là bán luôn trực tiếp tới tận tay nhà đầu tư hoặc phổ biến nhất là bán cho các ngân hàng trung ương, sau đó bán lại cho nhà đầu tư khác. Đây cũng là cách bán tín phiếu kho bạc được sử dụng nhiều.
Tham khảo:
- Báo cáo trái phiếu & tiền tệ - Vietcap
- Các loại chứng khoán có thu nhập cố định
Phân biệt tín phiếu và trái phiếu
Điểm khác biệt giữa trái phiếu và tín phiếu là gì? Dưới đây là một số so sánh nhà đầu tư có thể tham khảo:
- Thời gian đáo hạn quy định: Tín phiếu có thời gian đáo hạn dưới 1 năm, trái phiếu có thời gian dài hơn, từ 1 - 5 năm.
- Lãi suất: lãi suất tín phiếu thường rất thấp do mức độ rủi ro gần như bằng 0, trong khi đó lãi suất trái phiếu hấp dẫn hơn, dao động từ 8 - 12% tùy thuộc vào đơn vị phát hành.
- Mức độ rủi ro: Tín phiếu có độ rủi ro thấp, gần như bằng 0, trong khi đó trái phiếu có độ rủi ro cao hơn, ảnh hưởng lớn đến nhà đầu tư nếu doanh nghiệp phát hành bị phá sản.
- Đối tượng sở hữu: tín phiếu kho bạc hoặc tín phiếu Ngân hàng nhà nước thường là các tổ chức, ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính. Đối tượng sở hữu trái phiếu là bất kỳ cá nhân nào bên cạnh tổ chức.
- Đối tượng phát hành: tín phiếu đối tượng phát hành là Chính phủ hoặc ngân hàng Nhà nước, đối tượng phát trái phiếu là chính phủ, doanh nghiệp hoặc ngân hàng.
Các điểm khác nhau giữa trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp
Mục đích sử dụng tín phiếu là gì? Phát hành tín phiếu ảnh hưởng như thế nào đến thị trường chứng khoán
Nếu nhà đầu tư đã đọc và hiểu rõ cách phân loại tín phiếu, bên cạnh tín phiếu kho bạc chỉ có tác dụng là công cụ nợ của chính phủ để cân đối thu chi, thì chúng ta cũng có thể phần nào đoàn được mục đích mà Ngân hàng Nhà Nước phát hành tín phiếu. Đồng thời vừa là để thắt chặt chính sách tiền tệ tài chính vừa là điều tiết đồng tiền luân chuyển.
Nghiệp vụ bơm và hút tiền trong lưu thông, cụ thể thông qua việc mua vào và phát hành công cụ tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước chỉ là một nghiệp vụ bình thường trong hoạt động điều tiết thanh khoản của hệ thống tiền tệ. Tuy nhiên, thị trường tài chính vận hành mỗi một thời điểm luôn gắn với bối cảnh thông tin khác nhau. Vì thế mục đích hay quy mô của các đợt phát hành tín phiếu cũng không giống nhau.
Ví dụ như thời gian vừa qua ngân hàng phát hành tín phiếu với mục đích điều chỉnh lại thanh khoản và ổn định tỷ giá với lượng tiền phát hành không quá lớn, thời gian đáo hạn ngắn (28 ngày). Theo quan điểm của các chuyên gia phân tích thì không gây nên tác động quá lớn đối với thị trường chứng khoán.
Thị trường chứng khoán biến động có nhiều nguyên nhân, câu chuyện phát hành tín phiếu chỉ là trong những nguyên nhân được chú ý đến. Sẽ có những nhà đầu tư nhạy cảm phản ứng trước hoạt động phát hành tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước. Thị trường có những lý lẽ riêng và phản ánh tâm lý nhà đầu tư khác nhau. Nếu là nhà đầu tư, nếu không thể dự đoán được khối lượng phát hành tiếp theo là bao nhiêu và tỷ giá sẽ biến động như thế nào sau tác động này, áp lực tỷ giá có được giải tỏa không. Khi nhà đầu tư không tiên liệu được và kỳ vọng đầu tư sụt giảm thì sẽ thường đứng ngoài thị trường chờ đợi, đó cũng có thể là một (trong nhiều) nguyên nhân làm thị trường chứng khoán biến động.
Mọi tin tức liên quan đến kinh tế hay chính trị trong và ngoài nước đều có ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng và tác động như thế nào thì cần những phân tích định tính và định lượng chuyên sâu hơn để đưa ra kết luận. Là một nhà đầu tư chúng ta nên chủ động nâng cao kiến thức và năng lực phân tích đầu tư để chủ động hơn trong thị trường chứng khoán đầy biến động như thế này.
Trên đây là các thông tin cơ bản về tín phiếu là gì mà Vietcap đã tổng hợp lại và muốn giới thiệu tới các nhà đầu tư. Hy vọng bài viết đã mang đến những kiến thức hữu ích, giúp bổ sung kiến thức cho các nhà đầu tư quan tâm và theo dõi. Chúc các nhà đầu tư thành công!
Powered by Froala Editor
